
Panorama Fromborka K.
Hartknocha z 1684 r.
Budowę
katedry pw. WNMP i św. Andrzeja rozpoczęto w 1329 roku. Zakończenie
budowy katedry i jej konsekracja miała miejsce w 1388 roku. Katedra
jest trójnawową halą o długości ok. 97 m i szerokości od 12
m w prezbiterium do 22 m w korpusie nawowym. Jej wnętrze przekryto
sklepieniem gwiaździstym. Więźba drewniana, w prezbiterium z XIV w. 4
poziomy, płatwiowo-kleszczowa drewno z ok. 1320 r. Więźba korpusu z XVI
w. 6 poziomów krokwiowo-płatwiowa. Wyposażenie katedry padło
łupem wojennym podczas wojen szwedzkich. Z wcześniejszego wyposażenia
pozostał dawny późnogotycki ołtarz główny zwany
poliptykiem fromborskim. Wybitnym dziełem sztuki jest epitafium
kanonika Boreschowa z 1426 roku. W katedrze znajdują się barokowe
ołtarze, liczne płyty nagrobne i epitafia, a także wspaniałe organy
(prospekt D. Nitrowskiego z lat 1683-1686, zdobiony przez J. Pipera z
Lidzbarka Warm.). W 1735 dobudowano do katedry kaplicę Zbawiciela
(Szembeka od nazwiska fundatora). Polichromię w niej wykonał M. Meyer z
Lidzbarka Warm., kuta brama jest dziełem J. Schwartza z Reszla. W 1752
miało miejsce poświęcenie obecnego ołtarza głównego. W
pierwszej poł. XIX w. miał miejsce remont katedry, powstały bogate
polichromie. W 1867 roku zaczęto montaż witraży, wykonano polichromię
na ścianach i sklepieniach. W 1948 r. zakończono naprawy po
zniszczeniach II wojny światowej. W latach 80, XX wieku miał miejsce remont
gospodarczy dachu. Do pokrycia użyto dachówki
rozbiórkowej co najmniej 3 rodzaje.
Katedra jest miejscem kultu, ale pełni także ważne funkcje kulturalne
poprzez udostępnianie do zwiedzania zabytkowego wnętrza zawierającego
przeszło 180 zabytków ruchomych. Odbywają się tu także
koncerty - Międzynarodowy Festiwal Muzyki Organowej (w roku 2017 odbył
się po raz pięćdziesiąty) i prezentacje organowe.
Ponieważ jedną z najważniejszych postaci związanych z katedrą jest
Mikołaj Kopernik, który jest tu pochowany, do bazyliki
przybywają z całego świata zwiedzający, by odwiedzić grób
wielkiego uczonego.
Frombork, stolica Warmii. Od 1466 r. do 1772 r. należał do
Korony Polskiej. Do 1945 r. znajdowała się we Fromborku Kuria diecezji
i rezydowało wiele wybitnych postaci. 40 lat M. Kopernik mieszkał tu i
prowadził badania, pisał prace, w tym De revolutionibus. Tu zmarł i
został pochowany w katedrze. W katedrze są także groby
biskupów i kanoników warmińskich pełniących
funkcje na polskim dworze królewskim, mecenasów
sztuki: Ł. Watzenrode, J. Dantyszek, Tiedemann Gise, M. Kromer, Sz.
Rudnicki, M. Szyszkowski, K. Szembek, A.S. Grabowski, kan. T. Treter.
Przebywali tu kard. S. Hozjusz, kard. M.S. Radziejowski, bp I.
Krasicki, kan. J. Sculteti (poeta), A. Sculteti (kartograf), doradcy
królewscy A. Konarski, kan. J. Marquardt.
Od 1772 r. do 1945 r. w kaplicy św. Jerzego odprawiano nabożeństwa w
języku polskim. Akcentowanie polskiej tradycji Fromborka i Warmii
nabrało szczególnego znaczenia po 1945 r. Pomagało, po
okresie niemieckiego zaboru, ponownie budować świadomość polskiej
tożsamości tego regionu oraz jego historyczną przynależność do
Rzeczypospolitej.
|